----------------------
(က)။ ဣတိ ဣမာနိ စတၱာရိ ဈာနာနိ ေကသၪၥိ စိေတၱကဂၢတတၳာနိ ေဟာႏၲိ,
ေကသၪၥိ ဝိပႆနာပါဒကာနိ, ေကသၪၥိ အဘိညာပါဒကာနိ, ေကသၪၥိ
နိေရာဓပါဒကာနိ, ေကသၪၥိ ဘေဝါကၠမနတၳာနိ။
( ခ )။ တတၳ ခီဏာသဝါနံ စိေတၱကဂၢတတၳာနိ ေဟာႏၲိ,
( ဂ )။ ေတ ဟိ သမာပဇၨိတြာ ‘‘ဧကဂၢစိတၱာ သုခံ ဒိဝသံ ဝိဟရိႆာမာ’’တိ
ဣေစၥဝံ ကသိဏပရိကမၼံ ကတြာ အ႒ သမာပတၱိေယာ နိဗၺေတၱႏၲိ။
(ဃ)။ ေသကၡပုထုဇၨနာနံ ‘‘သမာပတၱိေတာ ဝု႒ာယ သမာဟိေတန စိေတၱန
ဝိပႆိႆာမာ’’တိ နိဗၺေတၱႏၲာနံ ဝိပႆနာပါဒကာနိ ေဟာႏၲိ။
[ ႒ - ၁၂၅ ]
*****************
( ၁ )။ (က+ခ)တို႔ကို ဝါက်ပရိဝတၱနနည္း
( ၂ )။ (ခ)သို႔ အႏုသေႏၶ၊ (ဂ)သို႔ အာေဘဂယုတၱေစာဒနာ၊(ဃ)သို႔ ပုစၧာတက္
( ၃ )။ (ခ)စေသာဝါက်မ်ားကို အေၾကာင္းျပအမည္ေပး၍ (ဂ) ေတ, သမာပဇၨိတြာ
တို႔ကို သဒၵါနယစာစပ္ပါ။
( ၄ )။ (ဂ)-ဝါက်၌ ဧကဂၢစိတၱပုဒ္ကို အစိတ္အေပါင္း ဝစနတၳျပဳ၍ အေပါင္း၌သာ
အဘိေဓယ်တၳေပၚလြင္ေစလွ်က္ ဉာတ္ေကာက္ခဲ့ပါ။
( ၅ )။ နိေရာဓ၊ ၾသကၠမန၊ သုခ၊ ဒိဝသ၊ ဝု႒ာယ။
( ၆ )။ ေသာတိ ေသာ အဟံ။ ဧဝႏၲိ စတုတၳဇၩာနကၠမနိဒႆနေမတံ- တို႔၌ အ႒
ကထာေဘာဂကိုေဖၚ၍ သံဝဏၰနာ အမည္ၫြန္းပါ။
( ၇ )။ (က)စတၱာရိစ်ာနာနိ၊ အ႒စ်ာနိဟု ပါဥ္ႏွစ္ေထြရွိ႕ရာ သင့္ရာပါဥ္ကို ယုတၱိ
ျပဆုံးျဖတ္ပါ။
( ၈ )။ (က) ဝယ္ စတၱာရိစ်ာနာနိ၌ နယူပစာရကို ဆို႐ိုးက်ေရးပါ။
(၁၀)။ စတၱာရိစ်ာနာနိ အရ သာရတၳႏွင့္အညီေကာက္၍ ပရိဝတၱနာဟာရေနတၱိ
နည္းထုတ္ခဲ့ပါ။
=============
နံပါတ္ ( ၁ )
ေကသုစိ- အခ်ိဳ႕ကုန္ေသာ။ တတၳ- တြင္။ ခီနာသဝါ၊ကုန္ေသာ။ ပုဂၢလာနံ- တို႔အား။ စိေတၱကဂၢတာနိ- သည္။ ေဟာႏၲိ- ကုန္၏။ ကသၼာ၊ေၾကာင့္။ ေဟာႏၲိ၊ နည္း။ ဟိ-
ယသၼာ- ေၾကာင့္၊ ခီနာသဝါ ေတပုဂၢလာ မယံ သမာပတၱိေယာ (ပ) နိဗၺေတႏၲိ-
ျဖစ္ေစကုန္၏။
နံပါတ္- ( ၂ )
ဤသို႔ (က)- ျဖင့္ ႐ူပစ်ာန္ ေလးပါးတို႔သည္ (႐ူပစ်ာန္ေလးပါး အ႐ူပစ်ာန္ေလးပါးဟု ဆိုအပ္ေသာ သမာပတ္ရွစ္ပါးတို႔သည္-ဋီကာ) စိတ္၏တည္ၾကည္ျခင္း အကိ်ဳး၊ဝိပၸႆနာပါဒက ၊ အဘိညာပါဒက ၊ နိေရာဓပါဒက ၊ ျဗာဟၼျပည္၌ျဖစ္ျခင္း အက်ိဳးရွိ ၏ဟု အက်ဥ္းအားျဖင့္ျပဆိုၿပီး၍။
ယခုအခါ၌ ယင္းစကားရပ္မ်ားကို အသီးသီးအစဥ္အတိုင္း အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပျခင္းငွာ -(ခ)- ဝါက်ကိုမိန္႔။
အမွာ။ ။(ခ)ဆိုေသာ္လည္း ဝါက်အကုန္ေမ်ာ္တက္သည္ ဤေနရာ၌ (ခ)ဝါက်သည္ စိတ္တည္ၾကည္ျခင္းကို ခ်ဲ႕ျပသည္ျဖစ္၍ စိတ္တည္ၾကည္ျခင္း၏ အက်ိဳးကိုျပျခင္းငွာ (ခ)ကိုမိန္႔လို ဆိုလို႔ရေပမဲ့ ဆရာနည္းမက်ဘူးဟု မိန္႔ဆိုထား သည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒါမ်ိဳးဝါက်ေတြ႕လွ်င္ အထက္ပါတိုင္းတက္ရသည္။
နိယံ // ဝိတၳာဟိမွာ အစိတ္ျဖာ ေမးပါဝါက်ကုန္။ (ေရွးဆရာနည္း)
( ဂ )- အာေဘာဂါယုတၱေစာဒနာတက္
ဆရာ ဆရာသည္ (ခ) ဝါက်ျဖင့္ ႐ူပစ်ာန္ေလးပါးသည္ (ပကတိကတၱား) ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္အား စိတ္တည္ၾကည္ျခင္း အက်ိဳးရွိ႕ကုန္၏ဟု ဖြင့္ဆိုေတာ္မူ၏။
ရဟႏၲာပုဂၢဳိလ္တို ့သည္ မဂၢဖလသမာဓိျဖင့္ပင္ စိတ္တည္ၾကည္ၿပီးသည္ မဟုတ္ပါ ေလာ။
ထိုသိ့ုျဖစ္ပါလွ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္(ကသၼာ) ႐ူပစ်ာန္ေလးပါးသည္ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္တို ့အား စိတ္တည္ၾကည္ျခင္း အက်ိဳးရွိ၏ဟု ဖြင့္ဆိုပါသနည္း။
ယင္းသို ့ဖြင့္ဆိုႏိုင္ျခင္း အေၾကာင္းကို မျပဆိုေခ်ေသာ္ ဆရာ့အား ဝိေရာဓိေဒါသ သင့္ေရာက္ရာ၏ ဤသို႔ေစာဒနာဖြယ္ရွိေသာေၾကာင့္ (ဂ)ဝါက်ကိုမိန္႔။
( ဤကား ကာရဏၾကံတက္ျခင္းတည္ )
(ဃ)- ဝါက်သို႔ ပုစၧာတက္
ဆရာ ဆရာသည္ (ခ+ဂ)တို႔ျဖင့္ စိေတၱကဂၢတတၳာ ဟူေသာ သေခၤပ၏ အက်ယ္ စကားရပ္ကို ဖြင့္ဆိုေတာ္မူ၏။
စိေတၱကဂၢတတၳာ ဟူေသာ သေခၤပ၏ အက်ယ္စကားရပ္ကိုသာ သိအပ္ပါသေလာ။
ဝိပႆနာပါဒက ဟူေသာ သေခၤပ၏ အက်ယ္က အဘယ္ပါနည္း။
ဤသို႔ေမးဖြယ္ရွ်ေသာေၾကာင့္ (ဃ)ဝါက်ကိုမိန္႔။
နံပါတ္- ( ၃ )
(ခ)စေသာဝါက်မ်ားက (က)ဝါက်ကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပေသာေၾကာင့္ ဝိတၳာရ ဝါက်။
ထိုတြင္ (ဂ) သည္ (ခ) အေၾကာင္းကႏုျပေသာေၾကာင့္ ကာရဏ ဝါက်။
တနည္း- (ဂ) သည္ (ခ) ကို ယုတၱိအားျဖင့္ ခိုင္ၿမဲေအာင္ျပေသာေၾကာင့္ ယုတၱိဒဠွီကရဏဝါက်။
(ဃ)- သည္ စိေတၱကဂၢတတၳာ အက်ယ္မွတပါး ဝိပႆနာပါဒက အက်ယ္ကိုျပ ေသာေၾကာင့္ ပကၡႏၲရ ဝါက်။
စာစပ္ - ေတ-ကား တို႔သည္ဟူ၍ အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ နိဗၺေႏၲိ၌ ဝုတၱ ကာရိတ္ကတၱား၊ နိဗၺေႏၲိကား ထိုကတၱားကိုေဟာေသာ ကာရိတ္ႀကိယာ အျဖစ္ျဖင့္ စာစပ္အပ္၏။
» သမာပဇၨိတြာကား ၍-ဟူ၍အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ ဝိဟရႆာမ၌ သမာနကာလႀကိယာ ဝိေသသန၊ ဝိဟရိႆာမကား သမာနကာလ ႀကိယာဝိေသသ် အျဖစ္ျဖင့္ စာစပ္အပ္၏။
(ဃ) ေသကၡပုထုဇၨနာနံ ကို ပုဂၢလာနံဟူေသာ ပါဌေသသ၌ တုလ်ာဒိကရဏ ဝိေသသန ၊ ဝိေသသ်စပ္။ ( မအူသ် )
တနည္း- နိဗၺေတၱႏၲာနံ ကား ကုန္ေသာ ဟူ၍အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ ေသကၡပုထုဇၨနာနံ၌ တုလ်ာဒိကရဏဝိေသသန၊ဝိေသသ် စပ္။
»»( သို႔မဟုတ္ ) ေသကၡပုထုဇၨနာနံကို တို႔သည္ဟူ၍ အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ နိဗၺေတၱႏၲာနံ၌ လကၡဏဝႏၲကတၱား ၊လကၡဏႀကိယာ စပ္။(ဂဏၭိသစ္)
တနည္း- ေသကၡပုထုဇၨနာနံကို စ်ာတာနိဟူေသာ ပါဌေသသ၌ သမၺာန္၊ သမၺႏၶီ စပ္။(ဘာသာဋီကာ)
နံပါတ္- ( ၄ )
ဧကဂၢစိတၱာ ဉာတ္ေကာက္ပုံ
(မေကာက္ခင္-မယံ ဟူေသာပါဌေသသက ဧကဂၢစိတၱံႏွင့္ ဝိဘတ္တူျဖစ္၍ ဧကဂၢစိတၱအရေကာက္လွ်င္ မယံကိုရေအာင္ေကာက္ရမည္)
အဇတိ ဂစၧတီတိ အဂၢံ။ ( အဖို႔ေဟာ )
ဧကံ အဂၢံ ဧတႆ စိတၱႆာတိ ဧကဂၢံ။ (ဧကဂၢံက လိင္သုံးပါးကိုေဟာေသာ္လည္း ဤေနရာ၌ စိတၱံကိုေထာက္ဆ၍ နပုံးလိင္ခ်ထားသည္)
ဧကဂၢံ စိတၱံ ဧေတသံ အမွာကႏၲိ ဧကဂၢစိတၱံ။ ( မယံရ၏ )
ဧကဂၢစိတၱ ဟူေသာသမာသ္ပုဒ္အရကား တခုတည္းေသာ အာ႐ုံဟုဆိုအပ္ေသာ အဖို႔ရွိေသာ စိတ္သည္ မုခ်။
ထို၏ ရဟႏၲာျဖစ္ေသာငါတို႔ႏွင့္ ဌာန+ဌာနီစပ္ ဌာႏူ။
ဧတ အညပုဒ္အရကား .....ထိုျဖင့္မွတ္အပ္ေသာ တခုတည္းေသာ အာရံုဟုဆိုအပ္ေသာ အဖို႔ရွိေသာ ရဟႏၲာျဖစ္ေသာ ငါတို႔ရ၏။
ေသကၡပုထုဇၨနာနံ ဉာတ္ေကာက္ပုံ
>> ဣကၡတိ ဧတာယာတိ ဣကၡာ ။ ( ဣကၡ + အ ) မဂၢဖလသမၼာဒိ႒ိရ၏
>> သဟ ဣကၡာယ ေယဝတၱႏၲီတိ ေသကၡာ ( သဟပုဗၺပဒပဌမာဗဟုဗၺီဟိ )
( သပုဒ္ ဣကၡပုဒ္ ယ အညပုဒ္ )
>> သိကၡနံ ေသကၡာ။ ( ဘာဝသာဓန ကိတ္ဝိၿဂိဳဟ္ )
>> သိကၡာ ေတသံ သီလႏၲိ ေသကၡာ ။ ( တႆီလ တဒၶိတ္ )
သိကၡာသု ဇာတာတိ ေသကၡာ ။ ( ဇာတ တဒၶိတ္ )
သိကၡာသု ဘဝါ ေသကၡာ ။ ( ဘဝ တဒၶိတ္ ) ဘာဝမဟုတ္ပါ ။
>> သိကၡႏၲီတိ ေသကၡာ-ေယပုဂၢလာ။ ( သိကၡ ၊ ဏ )
သိကၡ ဓာတ္အရကား ( မဂၢ႒ာန္ပုဂၢိဳလ္ ေလးေယာက္က စိတၱကၡဏတခ်က္သာရွိ၍ သမာပတ္ကို မဝင္စားႏိုင္ေသာေၾကာင့္) သိကၡာသုံးပါးကို က်င့္ေသာအခ်င္းအရာ အားျဖင့္ျဖစ္ေသာ ေအာက္ဖိုလ္သုံးခု စိတၱဳပၸါဒ္သည္ မုခ်။
ေရွးေရွး၌ျဖစ္ေသာ ပါရမီဉာဏ္ ဝိပႆနာဉာဏ္ မဂ္ဉာဏ္ စသည္သည္ ဖလူ။
ေနာက္ေနာက္၌ ျဖစ္ေသာ ပစၥဝကၡဏဉာဏ္စသည္သည္ ကာရဏူ။
ဏ ပစၥည္းအရကား...... ထိုျဖင့္မွတ္အပ္ေသာ ..... ေသကၡပုဂၢိဳလ္ သုံးေယာက္ရ၏။
ဤဝိဂၢဟ အားလုံး သာရတၳဋီကာ၌ လာသည္။
>> ဇေနႏၲီတိ ဇနာ။ ပုထု ( ကိေလေသ ) ဇနာ ပုထုဇၨနာ။
ပုထု ( သကၠာယဒိ႒ိေယာ ) ဇနာ ပုထုဇၨနာ။
ဇနီယႏၲီတိ ဇနာ၊ ပုထု ( သကၠာယဒိ႒ိဟိ ) ဇနာ ပုထုဇၨနာ။
ေသကၡာစ ပုထုဇၨနာစ ေသကၡပုထုဇၨနာ။ ေတသံ ေသကၡပုထုဇၨနာနံ။
နံပါတ္- ( ၅ )
နိေရာဓ = ( နိ + ႐ုဓ + တ )
ၾသကၠမန = ( အဝ + ကမု + ယု )
သုခ = ( သုခ + ေဏ + အ/သု + ခါဒ + ကြိ / သု + ခႏု + ကြိ )
ဒိဝသ = ( ဒိဝု တနည္း- ဒိဝ ၊ သ တနည္း- အသ )
ဝု႒ာယ = ( ဥ + ဌာ ၊ တြာ )
သုခါဒီနံ ပစၥယာနံ ဃာေတန ဝိဟတရာဂါဒိအဂၤဏတၱာ အနဂၤေဏ။ အနဂၤဏ -တၱာေယဝ စ ဝိဂတူပကၠိေလေသ၊ အဂၤေဏန ဟိ စိတၱံ ဥပကၠိလိႆတိ။ သုဘာဝိတတၱာ မုဒုဘူေတ, ဝသီဘာဝပၸေတၱတိ ဝုတၱံ ေဟာတိ။ ဝေသ ဝတၱမာနၪႇိ စိတၱံ မုဒူတိ ဝုစၥတိ။
နံပါတ္- ( ၆ )
ေသာ အဟံဟူေသာ သံဝဏၰနာပါဥ္ျဖင့္ ( ပါဠိေတာ္၌ စတုတၳံစ်ာနံ
ဥပသပၸဇၨဝိဟာသႎ ဟု ဥတၱမပုရိသ္ျဖင့္ ေဟာၿပီး၍ ေသာ-ဟူေသာနာမသဒၵါျဖင့္ ေဟာေတာ္မူျပန္ေသာေၾကာင့္ အဘိနိႏၷာေမသႎ ဟူေသာ ဥတၱမပုရိသ္ ႀကိယာအား ေလ်ာ္စြာ အမွေယာဂျဖစ္ရန္ ) ေသာ- ဟူေသာသဒၵါ၏ အဟံဟူေသာ နာမသဒၵါကို စြဲယူသုံးသပ္ရမည္၏ အျဖစ္ကို သိေစပါသည္။ ( သဗၺနာမ လိဂၤတၳ -သံဝဏၰ )
‘‘စတုတၳံ ဈာနံ ဥပသမၸဇၨ ဝိဟာသိ’’ႏၲိ ဝတြာ ‘‘ေသာ’’တိ ဝုတၱတၱာ အာဟ ‘‘ေသာ အဟ’’ႏၲိ။ ( သာရတၳ ၊ ၃၈၃ )
စတုတၳဇၩာနကၠမနိဒႆနေမတံ ျဖင့္ ဧဝံ-ဟူေသာနိပါတ္သည္ အာကာရစေသာ အနက္ကိုမေဟာ နိဒႆနအနက္ကိုေဟာသည္၏ အျဖစ္ကိုသိေစပါသည္ ။
( နိပါတလိဂၤတၳ )
ယင္း ဧဝံ- နိပါတ္ျဖင့္ ပ - ဒု - တ,စ်ာန္ သုံးပါးကို ရျခင္းအစဥ္ျဖင့္ၿပီးေသာ ၿပီးေသာ စတုတၳစ်န္သမာဓိကို ၫြန္ျပသည္၏အျဖစ္ကိုလည္းေကာင္း, ( ဘာဝတၳ )
ဧဝံ-သေဒၵါ ေဟ႒ာ ဈာနတၱယာဓိဂမပဋိပါဋိသိဒၶႆ စတုတၳဇၩာနသမာဓာနႆ နိဒႆနေတၳာတိ အာဟ ‘‘ဧဝႏၲိ စတုတၳဇၩာနကၠမနိဒႆနေမတ”ႏၲိ။ ( သာရတၱ )
နံပါတ္- ( ၇ )
စတၱာရိစ်ာနာနိ / အ႒စ်ာနာနိ
ေလာကီသမာပတ္ ရွစ္ပါးကိုရၿပီးမွ ပုေဗၺနိဝါသႏုႆရိအဘိဉာဥ္ စေသာစ်ာန္ သုံးပါးကိုရႏိုင္ေသာ္လည္း »႐ူပဝိရာဂဘာဝနာဝေသန ပဝတၱံ စတုဗၺိဓမၸိ အ႐ူပဇၩာနံ စတုတၳဇၩာနသဂၤဟေမဝါတိ အာဟ ‘‘စတၱာရိ ဈာနာနီ’’တိ- ဟု ( သာရတၳ-၃၈၀ ) ၌ဖြင့္ဆိုေသာေၾကာင့္ စတၱာရိစ်ာနာနိ- ပါဌ္သင့္။ အ႒စ်ာနာနိ- ပါဌ္မသင့္။
နံပါတ္- ( ၈ )
စတၱာရိစ်ာနာနိ ၊ ဧကေဒသူပစာ - အဝယဝူပစာ။ နဒႆနနည္း ၊ ဥပဒႆနနည္း။
( ခ )- ဝါက် ခီဏာသဝါနံ ၊ ဧကေဒသူ-သမုဒါယူပစာ။ ( ႐ုဠွီနည္း )
အေပါင္း- သုကၡဝိပႆကာရဟႏၲာ စ်ာနလာဘီရဟႏၲာတို႔၏
အစိတ္- သုကၡဝိပႆကာရဟႏၲာ၌တင္။
သုကၡဝိပႆကခီဏာသဝဝေသန ေစတံ ဝုတၱံ။ ( သာရတၳ - ၃၈၀ )
(ဃ)-ဝါက် ေသကၡပုထုဇၨနာနံ ၊ ( ဧကေဒသ်ဴ / ႐ုဠွီနည္း )
အေပါင္း- ေသကၡပုဂၢိဳလ္ ၇ ေယာက္ႏွင့္ ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္ ၄ ေယာက္တို႔၏
အစိတ္- ေအာက္ဖလဌာန္ ပုဂၢိဳလ္ ၃ ေယာက္ႏွင့္ တိဟိတ္ပုထုဇဥ္တို႔၌တင္။
နံပါတ္- ( ၁၀ )
ပရိပကၡဝေသန ပရိဝတၱိယႏၱိ ဣမိနာ သုေတၱ ဝုတၱဓမၼာတိ ပရိဝတၱေနာ ဟူေသာ ဝစနတၳနွင့္အညီ သုတ္၌ေဟာအပ္ကုန္ေသာ ကုသုိလ္ဓမၼတို့ကို ထို၏ပဋိပကၡ ျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္ဓမၼတို့ျဖင့္လည္ေကာင္း အကုသုိလ္ဓမၼတို့ကို ထို၏ပဋိပကၡ ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္ဓမၼတို့ျဖင့္ ပယ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိဝတၱနဟာရမည္၏။
စတၱာရိစ်ာနာနိအရ- ( ဧကေဒသူပစာသဒၵါျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ) စ်ာန္သမာပတ္ ရွစ္ပါးကိုယူ၍ ထိုတြင္-
ပထမစ်ာန္ျဖင့္ နီဝရဏ
ဒုတိယစ်ာန္ျဖင့္ ဝိတက္ ဝိစာရ ( စတုကၠနည္းကိုရည္ရြယ္သည္ )
တတိယစ်ာန္ျဖင့္ ပီတိ
စတုတၳစ်ာန္ျဖင့္ သုခ
ပထမာရုပၸျဖင့္ ရူပသညာ
ဒုတိယာရုပၸျဖင့္ ပထမာရုပၸ
တတိယာရုပၸျဖင့္ ဒုတိယာရုပၸ
စတုတၳာရုပၸျဖင့္ တတိယာရုပၸ တို့သည္ ကင္းကုန္၏။
ထိုပထမစ်ာန္စသည္လ်ွင္ အေၾကာင္းရွိေသာ ပစၥဳပၸန္သံသရာ အက်ိဳးတို႔သည္ စည္ပင္ပ်႕ံ႔ပြားျခင္းသို့ေရာက္ကုန္၏ ။
ဤသို႔လ်ွင္ သုတၱာဂတဓမၼတို႔ကို ပဋိပကၡအားျဖင့္ပါယ္ျခင္းသည္ ပဋိဝတၱနဟာရ မည္၏ဟူလို။
( ဆရာေတာ္ ဦးဗုဒ္မူ စာမ်က္နွာ- ၆၃ )
+++++++++++++++++
No comments:
Post a Comment
winnaing007.mm@gmail.com