ဝါက်စဥ္- ( ၁ )
---------------------
(က) တတၳ ကိၪၥာပိ အယံ ဥေပကၡာ ေဟ႒ာပိ တီသု ဈာေနသု ဝိဇၨတိ။
( ခ ) ယထာ ပန ဒိဝါ သူရိယပၸဘာဘိဘဝါ ေသာမၼဘာေဝန စ အတၱေနာ
ဥပကာရကေတၱန ဝါ သဘာဂါယ ရတၱိယာ အလာဘာ ဒိဝါ ဝိဇၨမာနာပိ
စႏၵေလခါ အပရိသုဒၶါ ေဟာတိ အပရိေယာဒါတာ။
( ဂ ) ဧဝမယမၸိ တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာစႏၵေလခါ ဝိတကၠဝိစာရာဒိပစၥနီက
ဓမၼေတဇာဘိဘဝါ သဘာဂါယ စ ဥေပကၡာေဝဒနာရတၱိယာ အလာဘာ
သဟဇာတာပိ သတိအာဒေယာ အပရိသုဒၶါဝ ေဟာႏၲိ။
( င ) တသၼာ ေတသု ဧကမၸိ ‘‘ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶိ’’ႏၲိ န ဝုတၱံ။
ပါရာဇိကဏ္အ႒ကထာ(႒ ၁၂၅)
>>>>>>>>>>>>>>>>>>၀<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<
( ၁ )။ (ခ)ဝါက်၌ စႏၵေလခါ အပရိသုဒၶါ ႏွစ္ပုဒ္ကိုသာ ပကတိ ဝိကတိ ၊ နိယမာ -
နိယမ ၊ ကတၱားကတၱီ၊ ဝိေသသနဝိေသသ်၊ လကၡဏလကၡဏဝႏၲ၊ သမၺာန္
ဟိတ္ၾကံ၍ အနက္ေယာဇနာပါ။
( ၂ )။ ( ခ )- စေသာဝါက်မ်ားကို အႏုသေႏၶတက္ပါ ၊ ( ဂ )-သို႔ ပုစၧာတက္ ( ဃ) သို႔
စာဒနာတက္၊ ( င )- သို႔ အဘိယာစက က်မ္းတက္ခဲ့ပါ။
( ၃ )။ (ခ)စေသာဝါက်မ်ားကို အေၾကာင္းျပအမည္ေပး၍၊ (ခ)ဝါက်၌ရွိေသာ ပန-ကို
သဒၵါေရး စာစပ္ပါ။
( ၄ )။ (ခ)ဝါက်ရွိ႔ သဘာဂါယပုဒ္ကို အစိတ္အေပါင္း ဝစနတၳျပဳ၍ အေပါင္းကို ဉာတ္
နည္းအရေကာက္ျပခဲ့ပါ။
( ၅ )။ စႏၵ ၊ ေလခါ ၊ ပရိသုဒၶါ ၊ ပရိေယာဒါတာ ၊ ပဘာ-တို႔ကို ဓာတုပစၥယ ေဝဖန္ပါ။
( ၆ )။ ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶိႏၲိ ဥေပကၡာယ ဇနိတသတိပါရိသုဒၶႎ-၌ အ႒ကထာ
ေဘာဂကိုေဖာ္၍ သံဝဏၰနာအမည္ၫႊန္းပါ ။
( ၇ )။ (ခ)- ဝါက်၌ ဝိဇၨမာနာပိ စႏၵေလခါ- ဝိဇၨမာနာယပိ စႏၵေလခါယ ဟူ၍လည္း
ကာင္း၊ (ဃ)- ဝါက် တႆာစ ပရိသုဒၶါယ-တႆာစ ပရိသုဒၶတၱာ - ဟူ၍
လည္ေကာင္း ပါဥ္ႏွစ္ေထြရွိ႕ရာတြင္ သင့္ရာပါဌ္ကို ယုတၱိျပ၍ ဆုံျဖတ္ပါ။
( ၈ )။ (က)- ဝယ္ ဥေကၡာ-၌ ရႏိုင္ေသာ နယူပစာရကို ဆို႐ိုးက်ေရးပါ။
(၁၀)။ ( ခ )- ၌ သူရိယ-ပုဒ္ကို ေဝဝစနဟာရေနတၱိနည္းထုတ္ခ့ဲပါ။
>>>>>>>>>>>>>>>>>>၀<<<<<<<<<<<<<<<<<<
နံပါတ္- ( ၁ )
စႏၵေလခါ၊သည္။ (ပကတိကတၱား) အပရိသုဒၶါ၊ သည္(ဝိကတိကတၱား)။
[ဤကား ပကတိဝိကတိေယာဇနာနည္းတည္း]
»» ယာစႏၵေလခါ၊သည္။ အတၳိ။ သာစႏၵေလခါ၊သည္။ အပရိသုဒၶါ၊သည္။ ေဟာတိ၊ျဖစ္၏။ [ ဤကား နိယမာနိယမေယာဇနာနည္းတည္း ]
»» စႏၵေလခါ၊သည္။ အပရိသုဒၶါ၊ထက္ဝန္းက်င္မွ မစင္ၾကယ္။ [ ဤကား ကတၱားကတၱီေယာဇနာတည္း ]
»» အပရိသုဒၶါ၊ေသာ။ စႏၵေလခါ၊သည္။
[ ဤကား ဝိေသသနဝိေသသ်ေယာဇနာနည္းတည္း ]
»» စႏၵေလခါ-စႏၵေလခါယ၊လ၏အေရးသည္။ အရိသုဒၶါ-အပရိသုဒၶါယ၊ထက္ဝန္းက်င္မွမစင္ၾကယ္သည္ရွိေသာ္။
[ ဤကား လကၡဏဝႏၲလကၡဏ ေယာဇနာနည္းတည္း ]
»» စႏၵေလခါ-စႏၵေလခါယ၊ လ၏အေရး၏။ အပရိသုဒၶတၱာ၊ထက္ဝန္းက်င္မွ မစင္ၾကယ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ [ ဤကား သမၺာန္ဟိတ္ၾကံနည္းတည္း ]
မွတ္ခ်က္ ။ ။ သမာနဝိဘတၱိကရတိုင္း ဤနည္းတိုင္းစမ္းထည့္ၾကည့္ပါ ။
နံပါတ္- ( ၂ )
( ခ )- စေသာဝါက်သို႔အႏုသေႏၶတက္
ဤသို႔(က)- ဝါက်ျဖင့္ ( ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶႎဟူေသာပုဒ္၏ျဖစ္သင့္ေသာ) ေစာဒကာေဘဂကို (ေနယ်တၳအားျဖင့္) ျပဆိုၿပီး၍ ၊ ယခုအခါ၌ (နီတတၳအားျဖင့္) ပရိဟာရေဘာဂ ပရိဟာရတို႔ကို ျပျခင္းငွာ (ဝါ) ျပေတာ္မူလိုေသာ အ႒ကထာဆရာ သည္ ( ခ )- စေသာဝါက်မ်ားကို မိန္႔။
(ဃ)- ဝါက်သို႔ေစာဒနာတက္
အရွင္အ႒ကထာဆရာ ဆရာသည္ (ခ.ဂ)တို႔ျဖင့္ ပဒုတစ်ာန္တို႔ႏွင့္ယွဥ္ေသာ တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာ၏ အပရိသုဒၶ အပရိေယာဓာတျဖစ္ပုံကို ဥပမာႏွင့္တကြဖြင့္ -ဆိုေတာ္မူ၏။
ယင္းစ်ာန္တို႔၌ တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာသည္သာ အပရိသုဒၶ မည္သည့္တရားမ်ား လည္း အပရိသုဒၶ အပရိေယာဒါတျဖစ္ပါေသးသနည္း။
အပရိသုဒၶ အပရိေယာဓာတျဖစ္ေသာ အျခားတရားမ်ားကိုမျပဆိုေခ်ေသာ္
ဆရာ့အား အဗ်ာပိတ အပရိပုဏၰေဒါသ သင့္ေရာက္ရာ၏ ။ဤသို႔ေစာဒနာဖြယ္ရွိေသာေၾကာင့္ (ဃ)- ဝါက်ကိုမိန္႔။
အဓိပၸါယ္ကား- (ဃ) - ဝါက်ျဖင့္ ပ.ဒု.တ-စ်ာန္တို႔၌ တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာသည္သာ အပရိသုဒၶ အပရိေယာဒါတျဖစ္သည္မဟုတ္ေသး တကြျဖစ္ဖက္ သတိအစရွိေသာ တရားတို႔၏လည္း အပရိသုဒၶ အပရိေယာဒါတျဖစ္ပုံကို ငါျပေသာေၾကာင့္ သင္တင္ ေသာ အဗ်ာပိတ-အပရိပုဏၰေဒါသ ငါ့အားမေရာက္ဟူလို။
( င )- ဝါက်သို႔ အဘိယာစကက်မ္းတက္
ဆရာ ဆရာသည္ ပဒုတစ်ာန္တို႔၌ တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာႏွင့္သတိအစရွိေသာ တကြျဖစ္ဖက္တရားတို႔၏ အပရိသုဒၶ အပရိေယာဓာတျဖစ္ပုံကို ဥပမာႏွင့္တကြ ထင္ ရွားစြာ ဖြင့္ဆိုေတာ္မူ၏။
ထိုသို႔ ဖြင့္ဆိုသျဖင့္ ရအပ္ေသာအကိ်ဳးလဒၶဂုဏ္ကို ျပဆိုေတာ္မူပါဦး။
ဤသို႔ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္ဖြယ္ရွိေသာေၾကာင့္ ( င )- ဝါက်ကို မိန္႔။
(တနည္း)- ပရိဟာရေဘာဂကို ဖြင့္ဆိုေတာ္မူ၏ ပရိဟာရကိုလည္း ျပဆိုေတာ္ မူပါဦး ။
နံပါတ္- ( ၃ )
( ခ ) စေသာဝါက်မ်ားက မႏွစ္သက္ဖြယ္အနက္ကိုျပေသာေၾကာင့္ အ႐ုစိ ဂရဟာဝါက် ထိုကိုေထာက္၍ ( က ) ဝါက်သည္ သမ႓ာဝနာ ၊ အႏုဂၢဟာဝါက်။
င-တိုင္ေမ်ာ္ထားသည္
(တနည္း)- ေစာဒကေဘာဂမွတပါး ပရိဟာရေဘာဂကို ျပေသာေၾကာင့္ ပကၡႏၲရ- ဝါက် ။ (ဃ)- တိုင္ေမွ်ာ္
ထိုတြင္- (ဂ)ဝါက်သည္ ဥပမာမွတပါး ဥပေမယ်ကို ျပေသာေၾကာင့္ ပကၡႏၲရဝါက်
(ဃ)သည္ တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာ၏ မစင္ၾကယ္ပုံမွတပါး သတိအစရွိေသာတရားတို႔၏ စင္ၾကယ္ပုံကိုျပေသာေၾကာင့္ ပကၡႏၲရဝါက် ။
ထိုကိုေထာက္၍ ( ခ - ဂ ) ဝါက်သည္ ပကၡဝါက် ။
(တနည္း)- သည္သာ မစင္ၾကယ္ပါသေလာဟူေသာ ေစာဒနာဖြယ္ကို ပါယ္ေျဖလို၍ ဆက္လက္တက္လာေသာေၾကာင့္ ဝါက်ာရမ႓ဝါက်။
( င )- ဝါက်သည္ ရအပ္ေသာအက်ိဳးကို ျပေသာေၾကာင့္ လဒၶဂုဏဝါက်။
>>နိယံ- သီးျခား တသၼာရွိေလရာ ယူပါ လဒၶဂုဏ္။ လဒၶဂုဏဟူလတ္က ကမၼဆုံး
ထားကုန္။
(တနည္း) - ပရိဟာရေဘာဂမွတပါး ပရိဟာရကိုျပေသာေၾကာင့္ ပကၡႏၲရဝါက်
စာစပ္ »» ပန-ကား ေသာ္လည္းဟူ၍အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ နဝုတၱံ၌ သမ႓ာဝနာ ၊အႏုဂၢဟ ။ နဝုတၱံကား ဂရဟာ၊အ႐ုစိအျဖစ္ျဖင့္ စာစပ္အပ္၏။
နံပါတ္ ( ၄ )
အတၳီတိ သမာေနာ။( အသ၊ မာန)
ဘဇီယေတ ေသဝီယေတတိ ဘာေဂါ။( ဘဇ၊ ဏ )
သမာေနာဘာေဂါ ဧတိႆာ ရတၱိယာတိ သဘာဂါ၊ တႆာ သဘာဂါယ။
အနက္ေပး၊(သမာသ္)အမည္ေပး၊ပုဒ္ခြဲ ဤေလးခ်က္ေနရာတိုင္း လုပ္ေဆာင္ရမည္။
သမာနဘာဂဟူေသာ သမာသ္ပုဒ္၏အရကား တူေသာအဖို႔သည္ မုခ်အားျဖင့္ရ၏။
ထို၏ ညဉ့္ႏွင့္ ဂုဏ္ဂုေဏးအျဖစ္ျဖင့္ စပ္ျခင္းသမၺာန္သည္ ဌာႏူပစာရအားျဖင့္ရ၏။
ဧတာ-အညပုဒ္အရကား ထိုမုခ်ဌာႏူပစာရတို႔ျဖငမ့ မွတ္အပ္ေသာ တူေသာအဖို႔ရွိ႕ေသာ ဉာဥ့္ရ၏။
သူရိယပၸဘာသို႔--ဉာတ္ေကာက္
သူရံ ဇေနတီတိ သူရိေယာ။( သူရ ၊ ဣယ )
ပကာေရန ဒိဗၺတီတိ ပဘာ။ ( ပ -ဘာ-ကြိ )
ဝိဒ ဓာတ္အရကား ထင္ရွားရွိေသာ အ႒ကလာပ္႐ုပ္၏ ဥပါဒ္ရ၏။
ယ ပစၥည္းအရကား ႐ူပသိဒၶိမတၱပဒသိလိ႒တာ ဟူေသာ ေဘာဂုဏ္ ရ၏။
အာ ပစၥည္းကား ဣတၳိလိင္ေဇာတက မွ်သာတည္း။
မာန ပစၥည္း၏ အရကား ဥပၸါဒဝႏၲျဖစ္ေသာ လ၏အေရး ရ၏။
နံပါတ္ ( ၅ )
စႏၵ = စဒိ + က / စဒိ + ဒ
ေလခါ = လိခ + အ
ပရိသုဒၶါ = ပရိ + သုဓ + တ
ပရိေယာဒါတ= ပရိ + အဝ + ဒါ + တ / ပရိ + ၾသ+ ဒါ+တ(ေမာဂၢလာန္)
ပဘာ = ပ + ဘာ + ကြိ ( ကြိေလာေပါစ )
နံပါတ္ ( ၆ )
ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶႎ ဟူေသာ သံဝဏၰနာပါဥ္ျဖင့္ ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶႎပုဒ္ကို
၁။ ဥေပကၡာယ ဇနိတာ ဥေပကၡာဇနိတာ။( တတိယာတပၸဳရိသ္ သမာသ္ )
သတိယာ ပါရိသုဒၶႎ သတိပါရိသုဒၶႎ။( ဆ႒ီတပၸဳရိသ္သမာသ္ )
ဥေပကၡာဇနိတာ သတိပါရိသုဒၶႎ ဧတႆ စ်ာနႆာတိ ( ဣမသၼႎ စ်ာေန-ဘာသာဋီကာ ) ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶႎ ၊ တံ ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶႎ ။
ဟု ပုဗၺပေဒဥတၱရပဒေလာပ စတုတၳီဗဟုဗၺီဟိသမာသ္ ဝစနတၳျပဳရမည္၏ အျဖစ္သိေစပါသည္။
»»»ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶိႏၲိ ပုရိမပေဒ ဥတၱရပဒေလာေပေနတံ သမာသပဒႏၲိ အာဟ ‘‘ဥေပကၡာယ ဇနိတသတိပါရိသုဒၶိ’’ႏၲိ။ (သာရတၳ-၃၇၉)
ဂဏၭီသစ္၌ အထက္ပါအတိုင္း ဝိၿဂိဳဟ္ျပဳထား၍ ဘာသာဋီကာ၌ကား ဣမသၼႎဥွိ စ်ာေနကိုေထာက္၍ သတၱမီ ဗဟုဗၺီဟိသမာသ္ၾကံထားသည္။
နံပါတ္ ( ၇ )
ဝိဇၨမာနာ၊ ဝိဇၨမာနာယ
လကၡ်ကိရိယာႏွင့္ အရတူေသာ လကၡဏကိရိယာပုဒ္ကို ပထမာဝိဘတ္ျဖင့္ ေရးရ၏။ အရကဲြေသာ္ လကၡဏကိရိယာပုဒ္ကို သတၱမီဝိဘတ္ျဖင့္ ေရးရ၏။
ဤ၌ ဝိဇၨမာနာဟူေသာ လကၡဏကိရိယာပုဒ္အရ လေရးကိုရ၏။
ေဟာတိ ဟူေသာ လကၡ်ကိရိယာပုဒ္အရလည္း အပဓာနအားျဖင့္ လ၏အေရးကိုသာရ၏။ ဤသို႔ လကၡဏကိရိယာႏွင့္ လကၡ်ကိရိယာ အရေကာက္ျခင္းတူေသာေၾကာင့္ ဝိဇၨမာနာပိဟူေသာ ပထမႏၲပါဌ္သာသင့္ပါသည္။ အရေကာက္မကြဲေသာေၾကာင့္ ဝိဇၨမာနာယပိဟူေသာ သတၱမ်ႏၲပါဌ္ မသင့္။
လကၡဏဝႏၲပုဒ္သည္ လကၡဏပုဒ္ႏွင့္ အရတူၿမဲဝိဘတ္တူၿမဲျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဝိဇၨမာနာပိဟူေသာ လကၡပုဒ္ႏွင့္ ဝိဘတ္ျခင္းတူေသာ စႏၵေလခါပါဌ္ သင့္ ၊ ဝိဘတ္ကဲြေသာ စႏၵေလခါယပါဌ္ မသင့္။ ဤေနရာ၌ ဆရာေတာ္ ဦးပညိႏၵာဘိဝံသက “ ေဟာရာေဟာရာ ဝိဘတ္တူ”ဟု မိန္႔ၾကားသည္။
»»»မွတ္ခ်က္ -ဘိကၡဳႆ ေသဝနစိတၱံ ဥပ႒ိေတ စသည္၌ လကၡဏပုဒ္ႏွင့္ ဝိဘတ္မတူေသာ လကၡဏပုဒ္လည္း အနည္းငယ္ရွိေသးသည္ သို႔ေသာ္ ဝိဘတ္မတူေစကာမူ ဝိဘတၱ်တၳက တူရမည္။(႒၂၂၆)
»»» တႆာစ အပရိသုဒၶါ၊ တႆာစ အပရိသုဒၶတၱာ။
တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာ မစင္ၾကယ္ျခင္းသည္ သဟဇာတ္တရားမ်ား မစင္ၾကယ္ျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္သင့္ေသာေၾကာင့္လည္ေကာင္း အႏြယဝါက်၌ “တႆာ အပရိသုဒၶတၱာ”ဟု ဟိတ္ပါဥ္ျဖင့္ေရးျပေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း တႆာစ အပရိသုဒၶတၱာပါဥ္သင့္။
“လကၡဏပုဒ္ ထုတ္၍အရာရွိ႕သည္မွာ မ်ားစြာဟိတ္လည္း ဝင္သတည္း”ဟူေသာ ဘုရားႀကီးနိယံအရ အပရိသုဒၶါဟူေသာ လကၡဏပုဒ္ကို ဟိတ္ပုဒ္အျဖစ္ ၾကံႏိုင္ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ယင္းသို႔ၾကံလွ်င္ တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာမစင္ၾကယ္ေသာေၾကာင့္ သဟဇာတ္တရားမ်ား မစင္ၾကယ္ဟူေသာ အနက္ရႏိုင္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း တႆာစ အပရိသုဒၶါပါဒ္လည္းသင့္ပါသည္။
နံပါတ္ ( ၈ )
ဥေကၡာ ဧကေဒသ်ဴ ၊ ႐ုဠွီနည္း တင္ေလ
အေပါင္း = ဥေကၡာ ၁၀ပါး
အစိတ္ =တၾတမဇၩတၱဳေပကၡာ၌ တင္
နံပါတ္ (၁၀)
သူရိယ ေဝဝစနကို အဘိဓာန္၌ ၾကည့္ေလ ဆို႐ိုးကို က်က္ထားပါ။
No comments:
Post a Comment
winnaing007.mm@gmail.com